چطور باور نکنید، تیترهای اخبار سلامت می توانند شما را فریب دهند! - مجله وتورلد

اگر چنین تجربه ای داشته اید، در این تجربه تنها نیستید. یک تیتر به خوبی پرداخته شده می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. ما اغلب عناوین اخبار را مرور می کنیم و بعد تصمیم می گیریم آنها را بخوانیم یا نخوانیم.

اما عناوین اخبار سلامت درباره پژوهش های منجر به یافته های تازه پزشکی مانند عناوین خبرهای دیگر ممکن است شما را فریب دهند و گمراه نمایند. این چنین تیترهایی را می توان به چند دسته تقسیم کرد:

اغراق کردن در یافته های یک آنالیز

- آیا در این تحقیق انسان ها مورد آنالیز بوده اند: اگر یک آنالیز نشاندهنده بی خطر و مؤثر بودن یک دارو برای یک بیماری مهم باشد، خبری مهم است. اما اگر این آنالیز فقط روی موش ها اجرا شده باشد؟ حذف کردن جزئیات مهم از تیتر باعث اغراق کردن در اهمیت آن آنالیز می گردد.

- هیجان انگیزی بیش از حد: استفاده از کلمات هیجان انگیزی مانند پیشرفت بی سابقه یا پژوهش پیشگام در عناوین پژوهش های پزشکی معمول است.با این حال پیشرفت های حقیقی بسیار نادر هستند. ماهیت علم چنین است: دانش به آهستگی گرد می آید و هر یافته تازهی باعث اندکی پیشرفت نسبت به قبل می گردد.

• 7 کلمه ای که در اخبار پزشکی نباید به کار برد

- تعمیم بیش از حد: تیترهای اخبار پزشکی اغلب هنگام خلاصه کردن یافته های یک آنالیز بیش از حد و بی دلیل آنها را تعمیم می دهند. برای مثال اگر پژوهشگران دریابند یک نوع تازه سلول در خون هنگام بدتر شدن یک بیماری افزایش می یابد، ممکن است در تیتر خبر این آنالیز فرض گردد که درمان هایی که این سلول ها را کاهش می دهند، ممکن است بیماری را کنترل نمایند و عنوان اغراق شده ای مانند این بر مطلب گذاشته می گردد: پژوهشگران رویکرد تازهی به درمان را کشف می نمایند! درست است که چنین واقعه ای ممکن است روزی رخ دهد، اما هنگامی که آنالیز مورد نظر حتی به سنجش درمان نپرداخته است، چنین عنوانی غلوآمیز است.

- نادیده گرفتن مهمترین پیامد: آنالیز ها ممکن است به جای آنالیز تاثیربخشی یک درمان بر بیماری قلبی، ممکن است چگونگی تاثیر آن بر یک عامل زمینه ساز یا خطرساز بیماری قلبی را آنالیز نمایند. یک نمونه خوب کلسترول است. اگر دارویی اندازه کلسترول خون را پایین می آورد، عالی است، اما بهتر این است که این دارو اندازه بیماری قلبی -عروقی و مرگ های ناشی از آن را پایین بیاورد.

عناوین اخبار ندرتا این تفاوت مهم میان یک معیار نیابتی (مثلا یک عامل زمینه ساز یا خطرساز) و مهمترین پیامد (مانند اندازه های مرگ) نشان می دهند.

منطق نادرست

رابطه داشتن با بیماری معادل دلیل بیماری بودن نیست: این تمایز میان رابطه سببی یا علی و همراهی مهم است. آنالیز های مشاهده ای می توانند مشخص نمایند آیا رابطه (یا همراهی) میان دو عامل سلامت وجود دارد یا نه، مثلا رابطه میان یک علامت (مانند سردرد) و یک بیماری (مانند زخم معده). اما این امر به معنای آن نیست یکی واقعا دلیل ایجاد دیگری است. اگر افراد بیشتری در گروهی سردردهای مکرر دارند، زخم های معده بیشتر هم دارند، تیتر مطلب ممکن است بی پروا اعلام کند: سردرد باعث زخم معده می گردد! یک شرح محتمل تر در این مورد این است که افراد دچار سردردهای بیشتر آسپیرین، ایبوپروفن و داروهای مشابه را مصرف می نمایند که دلیل شناخته شده زخم معده هستند.

مبهم بودن جزئیات کلیدی

یک روزی به معنای امروز نیست: آنالیز های داروهایا وسائل پزشکی ممکن است به عنوان دگرگون نماینده زندگی افراد یا دگرگون نماینده شیوه درمان پزشکان اعلام شوند. اما نگاهی دقیق تر اغلب روشن می نمایدکه درمان تازه سال ها با رسیدن به بازار فاصله دارد- یا ممکن هرگز تایید نگردد.

کاری که در حال پیشرفت است: کلمه مقدماتی در بسیاری از عناوین اخبار دیده نمی گردد. آنالیز های ارائه شده در کنفرانس های پزشکی که هنوز در ژورنال های پزشکی داوری همتا شده منتشر نشده اند، بینش هایی مقدماتی در اختیار می گذارند. پژوهشی که در این زمان امیدوارنماینده است، ممکن است در نهایت به یک بن بست علمی برسد.

- این یک گزارش خبری از آنالیز است یا بیانیه مطبوعاتی یا آگهی؟ گاهی هنگام خواندن بعضی از تیترها مشکل است که این سه مورد را از هم افتراق دهیم. بیانیه های مطبوعاتی یا آگهی ها به طور معمول به شکلی مثبت یافته های تازه یا درمان های تازه را ارائه می دهند. اما ما از گزارش های خبری انتظار داریم که متعادل تر باشند.

یک گزارش و چند تیتر

یک آنالیز در سال 2021 یافته هایی درباره یک ضربان ساز قلب ارائه کرد که ریتم های ناهنجار قلب را برای مدتی درمان می نماید و بعد حل می گردد. شگفت آور است، درست است؟ برای افرادی که فقط احتیاج موقت به ضربان ساز دارند، یک ضربان ساز حل شونده می تواند امکان پرهیز از عمل جراحی برای خارج کردن آن در زمانی که دیگر به آن احتیاجی نیست را فراهم کند.

سه تیتر پوشش دهنده این پژوهش این ماجرا به این شکل ارائه کردند:

به زودی می آید: یک ضربانساز کاشته شده که پس از مصرف حل می گردد

آیا افراد روزی ضربان سازهایی خواهند داشت که درون بدنشان حل می گردد؟

نخستین ضربان ساز موقت که بدون آسیب زدن درون بدن حل می گردد

اما نکته این بود که این ضربان ساز حل شونده هرگز در انسان های زنده آزمایش نشده بود- حقیقت مهمی که در تیترها نیامده بود!برای آزمایش ضربان ساز حل شوند، پژوهشگران در موش ها و سگ ها عمل جراحی قلب باز انجام داده بودند و تجربیات آزمایشگاهی بر روی بافت قلب خارج شده از بدن موش ها، خرگوش ها و انسان های درگذشته انجام داده بودند.

تیتر نخست دامچاله وعده بیش از حد دادن درباره یافته های یک پژوهش مقدماتی را نشان می دهد: بله،یک ضربان ساز حل شونده ممکن است روزی به امری معمول در انسان ها بدل گردد، اما بعید است که این روز به زودی بیاید. و هنگامی که تیتری می گوید بدون آسیب زدن درون بدن حل می گردد، منطقا ممکن است فکر کنیم که منظور بدن انسان زنده است، در حالیکه در واقع این طور نیست.

خلاصه کلام

چرا ما مداوما با تیترهای گمراه نماینده بمباران می شویم؟ یک دلیل عمه این است که این تیترها توجه، کلیک، خوانده شدن، اشتراک و نفوذی را در پی دارند که برای سایت های رسانه ای اساسی است. بعضی از نویسندگان و ویراستاران به ایجاد جاروجنجال گرایش دارند، چرا که می دانند باعث جلب توجه بیشتر می گردد. گروهی دیگر هم ممکن است آموزش لازم برای خواندن یا ارائه کردن با دقت کافی اخبار پزشکی را نداشته باشند.

در دنیایی که پر از تیترهای گمراه نماینده اخبار سلامت است، توصیه ما این است: شکاک باشید. منبع خبر را پیدا کنید و پیش از پذیرفتن تیتر از آن عبور کنید. و گر رسانه معمول شما همواره عناوین گمراه نماینده به شما تقدیم می :ند، عوض کردن کانال یا خارج کردن آن منبع خبری از لیست تان را در نظر داشته باشید.

منبع: خبرنامه بهداشتی دانشگاه هاروارد