عکس های دیده نشده از سوگلی های دربار احمد شاه قاجار و ولیعهدش
به گزارش مجله وتورلد، احمد شاه آخرین پادشاه سلسلۀ قاجار بود که در سال 1288 شمسی در 12 سالگی به سلطنت رسید و در سال 1304 با رای مجلس شورای ملی از سلطنت خلع شد. چون احمدشاه در زمان رسیدن به سلطنت فرزندی نداشت، برادر کوچکترش محمد حسن میرزا به ولیعهدی او انتخاب شد. محمد حسن میرزا در دوران سلطنت برادرش مدتی عهده دار حکومت آذربایجان بود و در تبریز اقامت می کرد، اما بعد از قیام شیخ محمد خیابانی به تهران برگشت. احمد شاه در سال 1302 و دو سال قبل از پایان رسمی سلطنتش ایران را به مقصد فرانسه ترک کرد، اما محمد حسن میرزا تا سال 1304 در ایران ماند و بعد از انتقال رسمی قدرت به رضا خان، به اروپا تبعید شد.
به گزارش خبرنگاران؛ احمد شاه و برادرش هر کدام پنج بار ازدواج کردند، اما ظاهرا به غیر از این همسران عقدی و رسمی، سوگلی ها و همسران صیغه ای هم در دربار آخرین پادشاه و آخرین ولیعهد قاجار کم نبودند. تاج الملوک آیرملو در خاطرات خود دربارۀ ورود به اندرونی کاخ گلستان و تخلیۀ بازماندگان قاجار می گوید: محمدحسن میرزا همسر عقدی خود را طلاق گفته و حالیه زن عقدی نداشت. اما وقتی به اندرون رفتیم ملاحظه کردیم بالغ بر 18 زن صیغه ای محمدحسن میرزا هستند که بزرگترین آن ها 14 سال سن داشت و از اهالی امامه شمال تهران بود.... عده ای از زن های سلطان احمدشاه هم در آن محل حضور داشتند.... زنان احمدشاه و محمد حسن میرزا که عموما صیغه ای بودند سراسیمه از این اتاق به آن اتاق می رفتند و در صندوق ها را می گشودند و هر چه می توانستند برمی داشتند.
در آلبوم عکس های متعلق به نصرت الدولۀ فیروز (از رجال بانفوذ سیاسی در دوران قاجار) تصاویری از زنانی دیده می شود که بر اساس نوشته های کنار عکس ها، مربوط به سوگلی های دربار احمدشاه و برادرش محمدحسن میرزا هستند. عکس هایی که در اینجا می بینید هیچکدام مربوط به همسران رسمی این دو نفر نیستند.
1. نوشتۀ حاشیۀ عکس: سوگلی سلطان احمد شاه قاجار
2. نوشته های حاشیه: معصومه دست پا گنده؛ معصومه خانم سوگلی سلطان احمدشاه
3. نوشتۀ حاشیه: نگار خانم [از]سوگلی های دربار (یک نسخۀ دیگر از همین عکس در آلبوم فیروز موجود است که در کنار آن نوشته شده: نگار خانم، پایکوب ولیعهد)
4. نوشتۀ حاشیه: نگارخانم
5. نوشتۀ حاشیه: دختر جهودی می باشد که محمدحسن میرزا موقع گردش در تبریز دیده، به وسیلۀ مقتدرالسلطنه خواستگاری کردند [و]به عنوان پرستاری به حرمخانۀ خود آورد که در سر این دختر، اهل تبریز قیام [کردند]و بازار بسته [شد]تا اینکه شبانه دختر را از حرمخانه مخفیانه فراری داده و در منزل یکی از نوکران ولیعهد پنهان نمودند و به اهل بازار اعلام شد که ولیعهد دختر جهود را از حرمخانه خارج کرد تا اینکه بازار را باز نمودند.
6. نوشتۀ حاشیه: مرزیه [مرضیه]خانم؛ یکی از دلباخته های ولیعهد
7. نوشتۀ حاشیه: دختر ارمنی که به نام آیری بالون معروف [بوده]یعنی طیاره؛ شمشیر خود را ولیعهد محمدحسن میرزا در شب نمایش در صحنۀ آرامیان به کمر این بسته
8. نوشتۀ حاشیه: پایکوبۀ حرم خانۀ محمدحسن میرزا ولیعهد تبریز که شب و روز به عیاشی مشغول [و] از مملکت بی اطلاع بوده، یک وقت خبر دادند که رضاخان شاه شده شما تشریف ببرید؛ آن وقت از خواب بیدار شده، از ایران اخراج نمودند.
منبع: فرارو