چرا جایزه اکبر رادی حاشیه داشت؟ - مجله وتورلد

به گزارش خبرنگاران، این شرایط تا جایی ادامه پیدا کرد که حتی محمد رحمانیان که کارگردانی اختتامیه جشنواره را برعهده داشت در واکنش به مسائل فنی ایجاد شده در حین اجرای این مراسم و همچنین کوچک بودن سالن که باعث شده بود تعدادی از حضار به صورت ایستاده، مراسم را دنبال نمایند با انتقاد از مدیران فرهنگی تئاتر گفت: آنان سالن های نمایش را خالی نگه داشته اند و اکنون تماشاگران ما باید در سالن بایستند. ما تدارک ویژه ای دیده بودیم که لایق شأن اکبر رادی و مهمانان مان باشد اما متاسفانه با مسائلی روبرو شدیم.

بهزاد صدیقی: ما شرمسار شدیم

بهزاد صدیقی دبیر اولین دوره جشنواره تئاتر اکبر رادی در گفت وگویی با خبرنگاران درباره حواشی به وجود آمده شرح داد: ما به دنبال انتشار فراخوان این جشنواره در جلسات شورای سیاستگذاری برای اینکه اختتامیه در چه مکانی برگزار گردد، مذاکراتی داشتیم. اولین گزینه ما سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر بود که با وجود مذاکرات و مکاتبات چندباره ای که انجام دادیم، به دلیل آنکه قراردادی با یک پیمانکاری از طرف وزارت ارشاد برای انجام بازسازی های فنی سالن اصلی تئاتر شهر اجرا شده بود و فعالیت آنها با مراسم ما همزمان بود، امکان برگزاری اختتامیه در این مکان از طرف تئاتر شهر منتفی اعلام شد و به دلیل آن که زمان زیادی تا برگزاری مراسم اختتامیه نداشتیم، تماشاخانه ایرانشهر جایگزین شد که متاسفانه مساله کمبود صندلی در این سالن باعث شد تعدادی از مهمانان ما جایی برای نشستن نداشته باشند و ما شرمسار آنها شدیم و در همین جا یک بار دیگر از آنها بابت این اتفاق پوزش می خواهم.

تاخیر در ساعت شروع جشن ها نسبت به زمانی که توسط مسئولین اجرایی گفته می گردد، تبدیل به اتفاق مرسومی شده است؛ به نحوی که دیگر آن را به عنوان یک اشکال به حساب نمی آورند. بهزاد صدیقی درباره این موضوع و همچنین مسائل فنی ای که منجر شد تا در بعضی مواقع سخنرانان مجبور شوند متن سخنرانی خود را با چراغ قوه گوشی همراشان بخوانند، اظهار کرد: ما آمادگی این را داشتیم که مراسم را در زمان تعیین شده شروع کنیم اما به یک باره سیستم فنی پخش فیلم ها و تصاویر از کار افتاد و هر آنچه مربوط به بخش تصویر می شد قطع شد. به همین دلیل فیلم هایی که بابت این مراسم توسط آقای رحمانیان و ستاد اجرایی جشنواره آماده شده بود، امکان پخش پیدا نکرد، همین شرایط باعث نگرانی ما شد و نتوانستیم بخش هایی از برنامه را که از حدود یک ماه پیش تهیه شده بود، نمایش دهیم و از برنامه ها و اطلاعات و جذابیت مراسم اختتامیه این جشنواره کم شد.

او ادامه داد: از قبل از شروع جشنواره با تماشاخانه ایرانشهر و آقای مسافر آستانه هماهنگی ها را انجام داده بودیم اما با وجود این به دلیل آنکه نور سالن برای نمایش هایی که در حال انجام بودند تنظیم شده، سعی شد تا نور لازم را برای جشن ما هم به وجود آوردند و امکاناتی را در اختیارمان بگذارند که طبیعتا این امکانات بسیار محدود بود.

با توجه به اینکه این اولین دوره برگزاری جشنواره تئاتر اکبر رادی بود و به صورت مردم نهاد و کاملا خصوصی برگزار می شد، اعضای بنیاد اکبر رادی سعی نموده بودند تا حمایت های اقتصادی ای را جذب نمایند. یکی از این نهادها، شورای شهر تهران و معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران بوده که با توجه به قرار دادی که بین آنها بسته شد، بنا بوده تا شورای شهر مبلغ 60 میلیون تومان برای برگزاری این جشنواره اختصاص دهد اما به گفته دبیر این جشنواره تاکنون فقط مبلغ 9 میلیون تومان آن هم برای هزینه های جاری داده شده است.

نکته دیگری که در برگزاری این جشنواره وجود داشت، بخش جوایز و اهدای نشان اکبر رادی به برگزیدگانش بود که در این دوره در دو بخش مقالات و نمایشنامه نویسی هیچ اثری برگزیده و تقدیر نشد که البته داوران جشنواره علت این اتفاق را در بیانیه های خود به صورت کلی ضعف آثار ارسال شده دانستند.

مشتاقی نیا: بعضی از شرکت نمایندگان به تعریف درستی از نمایشنامه خوانی نرسیده بودند

هاله مشتاقی نیا از داوران مرحله اول این جشنواره درباره سطح آثار بخش نمایشنامه خوانی شرح داد: حدود 60 اثر به بخش مسابقه نمایشنامه خوانی ارسال شده بودند که بیشتر آنها هم طیف جوان را در بر می گرفت. به نظرم هنوز بعضی از شرکت نمایندگان به تعریف درستی از نمایشنامه خوانی نرسیده بودند و تصورشان چیز دیگری بود و بیشتر به اجراخوانی و چینش اکسسوار و ... پرداخته بودند. بعضی از جوانان هم به درک درستی از دنیا آثار رادی نرسیده بودند به همین دلیل تعداد آثار انتخاب شده از بین همه آنها بسیار محدود بود و تنها هشت اثر توانستند به بخش رقابتی وارد شوند.

او همچنین بیان نمود: در هر جشنواره ای ممکن است آزمون و خطا به وجود بیاید اما به هر حال همین که جوانان به بهانه این جشنواره به سراغ آثار اکبر رادی رفته اند، خود اتفاق خوبی است. اما ما باید دقت می کردیم که آثاری انتخاب شوند که سطح ضعیفی نداشته باشند تا مخاطبی که پای دیدن این نمایش ها می نشیند از آثار اکبر رادی زده نگردد و اثر عکس بر روی آنها نگذارد، همین امر انتخاب را برای ما محدود نموده بود.

بهزاد صدیقی هم درباره سطح آثار ارسال شده به این جشنواره گفت: ما از داوران خبره ای برای این جشنواره دعوت کردیم و می دانیم سخت گیری های خاص خودشان را داشتند. شخصا آثار بخش نمایشنامه نویسی را به عنوان داور نخواندم اما وقتی به صورت رندوم فهرست نمایشنامه نویسان را نگاه می کردم، متوجه شدم که 80 درصد نمایشنامه ها افرادی بودند که اسمی از آنها را ندیده بودم و حتی اگر برایم آشنا بودند جزو افرادی بودند که در دوره های قبل هم در مسابقات نمایشنامه نویسی رادی یا دیگر مسابقات نمایشنامه نویسی شرکت نموده بودند. بنابراین آثار جدیدی خلق ننموده بودند. این اتفاق نشان می دهد، نویسندگان این نمایشنامه ها هنوز به آن مرحله ای که باید برسند و زحمت بکشند، نرسیده اند.

دبیر این دوره از جشنواره تئاتر اکبر رادی، با تاکید بر اینکه اعتبار نشان اکبر رادی برای ما بسیار مهم است بیان نمود: نشان اکبر رادی در دوره های بعد هم به همین راحتی به هنرمندان اهدا نخواهد شد. مگر آن که سطح نمایشنامه ای حداقل هم سطح آثار اکبر رادی یا بالاتر از آثار چنین نمایشنامه نویسانی باشد. مدال اکبر رادی به آفرینشگران هنری یعنی کسانی که در حیطه اجرای تئاتر و دیگر هنرها با بنیاد اکبر رادی همکاری می نماید یا آثاری ارسال نموده اند، اهدا می گردد که همه آنها در آیین نامه نشان و مدال اکبر رادی که در دست تدوین است، پیش بینی و نوشته شده است. نشان اکبر رادی فقط به آفرینشگران ادبی یعنی درام نویسان، نمایشنامه نویسان، فیلمنامه نویسان، داستان نویسان، منتقدان و پژوهشگران عرصه ادبیات نمایشی و داستانی و همچنین مترجمان ادبی تعلق می گیرد که سال جاری برای آفرینشگران هنری در بخش برگزیدگان دو بخش جشنواره و حیطه اجرای تئاتر و هم چنین آفرینش گران ادبی در بخش نمایشنامه نویسی پیش بینی نموده بودیم.

ما یک تئاتر بیمار ،نحیف و ضعیفی داریم

آرش عباسی، از اعضای هیات داوران بخش نمایشنامه نویسی نخستین جشنواره تئاتر رادی، با تاکید بر اینکه با آنالیز و خوانش تمام آثار به این جمع بندی رسیدیم که این آثار نمی توانند نماینده ادبیات نمایشی ما باشند و نشان اکبر رادی را دریافت نمایند به خبرنگاران گفت: آثار بسیار زیادی به جشنواره ارسال شده بود ولی متاسفانه کارهایی خواندیم که عموما یکی از دیگری بدتر بود. اگر اینقدر آدم داشته باشیم که به نمایشنامه نویسی فکر می نمایند بنابر این باید تئاتر درجه یکی می داشتیم در صورتی که در واقعیت اینگونه نیست و ما یک تئاتر بیمار، نحیف و ضعیفی داریم. ما بعد از خواندن این نمایشنامه ها به این نتیجه رسیدیم که علاوه بر آنکه هیچ برگزیده ای نداشته باشیم بلکه از کسی تقدیر هم نکنیم زیرا فکر کردیم تقدیر را در شرایطی انجام می دهند که بدانند آن شخص چقدر برای نوشتن نمایشنامه رنج کشیده و وقت و انرژی مصرف نموده است، در صورتی که کارهایی خواندیم که تعیین بود در کوتاهترین زمان ممکن و با کمترین بینش به دنیا هستی نوشته شده اند و یک کار دم دستی صورت گرفته است.

او با بیان اینکه در این دوره با نمایشنامه نویس هایی روبرو شدیم که چهار یا پنج نمایشنامه فرستاده بودند که واقعا ناامیدنماینده بودند. ما اسامی آنها را نمی دانستیم و بر اساس کدهایی نمایشنامه ها خوانده می شد اما از زبان و ادبیات شان تعیین بود که آنها را یک نفر نوشته است و این اتفاق عجیب بود. در واقع اصلاً ویژگی که بتواند تماشاگر را به سالن بکشاند را نداشتند بلکه برعکس هم عمل می کردند.

عباسی با انتقاد از شیوه داوری ها در دیگر جشنواره ها بیان نمود: اکنون در مسابقات نمایشنامه نویسی، رفیق بازی و باند بازی های وجود دارد که به شدت غیر اخلاقی است. من به عنوان فردی که سال ها نمایش نامه نوشته و در جشنواره ها شرکت کردم و بارها داور بودم همه اینها را دیده ام و به صورت مستند می گویم. واقعیتی است که نمی توان منکر آن شد. این که من در یک جشنواره داور باشم و رفیق، استاد یا بزرگتر من در آن جشنواره اثری داشته باشد و من همه تلاشم را بکنم تا آن کار جایزه بگیرد بدترین ظلم است که در حق تئاتر و نمایشنامه نویسی صورت گرفته است. من از بزرگان نمایشنامه نویسی این کشور دیده ام که این کار را انجام دادند.مهمترین این رفیق بازی ها در جشنواره فجر اجرا شده ،هم آن داوران می دانند چه می گویم هم برگزیدگان و این باعث تاسف است.

داور بخش نمایشنامه نویسی این دوره جشنواره تئاتر رادی افزود: فکر می نمایند اعلام نشدن کاندیدا یا برگزیده باعث دلسردی می گردد اما اشتباه جایزه دادن و ایجاد توهم در نمایشنامه نویس کردن است که باعث دلسردی می گردد. تعریف کردن از تعدادی نمایشنامه نویس که به هر دلیلی آنها را دوست داریم اما بعد از مدتی هیچ نشانی از آنها باقی نمی ماند خطا است.

او هچنین گفت: در این میان البته آثاری وجود داشت که خواندنی بودند و شاید اگر در هر جشنواره دولتی حضور پیدا می کردند، نامشان مطرح می شد ولی ما فکر می کنیم این جشنواره این قدر بزرگ است که هرکسی به خودش اجازه ندهد که هر کارکلاسی و دم دستی اش را به جشنواره بفرستاد. بر این اساس هیچ اثری وجود نداشت که تمام و کمال درجه یک باشد و ما بتوانیم با خیال راحت بگوییم این اثر باید نشان رادی را بگیرد و لیاقتش را دارد.

آرش عباسی در سرانجام سخنانش بیان نمود: به نظرم باید حمایت کردن و تشویق کردن را بگذاریم برای جشنواره های دیگر و شرایطی را برای این جشنواره به وجود آوریم که خروجی اش بهترین کار در طول یک سال باشد. ما هنوز با آن صندلی فاصله زیادی داریم و به نظر می رسد که حرفه ای های نمایشنامه نویسی هنوز این جشنواره را جدی نگرفته اند. باید به شرایطی برسیم که دریافت نشان رادی تبدیل به افتخار بزرگی برای هنرمندان گردد که به راحتی به دست نمی آید.