چگونه می توان گیاهان را از یخ زدگی نجات داد؟

به گزارش مجله وتورلد، روزنامه جام جم - زینب خزایی: خبر های این روز های هواشناسی حکایت از کاهش دما دارد. سرما که بیاید اگر بخواهیم اثرات و آسیب هایش را سطح بندی کنیم وجه عمده و پله اول آن مخصوص جمعیت انسانی بعد جمعیت حیوانی و بعدتر محیط طبیعی مثل اراضی کشاورزی و باغات است. ته ته رده بندی هم می توان باغچه ها، تراس ها، بالکن ها و گلدان های خانگی را به عنوان آسیب دیدگان به حساب آورد. آسیب سطوح متفاوتی دارد و همواره به یک شکل ظاهر نمی گردد؛ اما به طور کلی دو سطح را می توان برای آن تعریف کرد: سرما زدگی و یخ زدگی.

چگونه می توان گیاهان را از یخ زدگی نجات داد؟

سرما زدگی و یخ زدگی هر دو در دمای زیر صفر ایجاد می شوند. اما در تقدم و تأخر رخداد و میزان خسارت با هم متفاوتند. از نظر زمانی اول سرما زدگی اتفاق می افتد، در این حالت فقط سطح رویی برگ، جوانه های برگ و گل خسارت دیده و به عمق بافت های آن نفوذ نمی نماید و معمولا قابل برگشت است؛ اما در یخ زدگی آب درون سلول های گیاه به کریستال های یخ تبدیل شده که به دیواره سلول آسیب می زند و گاهی باعث مرگ گیاه می گردد.

نشانه های یخ زدگی

این نشانه ها با توجه به نوع گیاه و شرایط محیطی آن متفاوت است. زردی برگ، لکه های قهوه ای، آب گزیدگی برگ ها، ریزش برگ و گل و در حالت های شدیدتر آسیب دیدگی ریشه گیاه و شاخ و برگ آن، که معمولا غیرقابل برگشت است. درساکولنت ها و کاکتوس های یخ زده برگ ها نرم شده و حالت لهیده پیدا می نمایند.

پیشگیری بهتر از درمان است

فکر نکنید این دو حالت فقط در مناطق سرد اتفاق می افتد گاهی در مناطق معتدل اگر ساعات سرما طولانی گردد و شرایط نگهداری گل و گیاهان مناسب نباشد، دچار آسیب می شوند. قبل از به دام افتادن در چنین شرایطی بهتر است پیشگیری کنید.

هواشناسی را آنالیز کنید

به پیش بینی هواشناسی توجه کنید. برای شب هایی که یخبندان پیش بینی شده، قبل از غروب روی گل ها را بپوشانید. گل های گوشتی مثل کاکتوس ها و به طور کلی ساکولنت ها احتیاج به محافظت از یخ زدگی دارند. همچنین گیاهان جوان نسبت به گیاهان قدیمی تر که به خوبی تثبیت شده اند، بیشتر در معرض آسیب یخ زدگی هستند.

گیاهان را بپوشانید

برای پوشاندن گیاهان، فضا های کوچک اطراف گلدان را خوب ببندید و روی آن ها را بپوشانید. البته وقتی می گوییم پوشاندن نه به معنای چسباندن پوشش به گیاه بلکه ایجاد یک سپر محافظتی در برابر سرما. برای گیاهان عظیم تر مثل درختچه ها بهتر است دو کار انجام دهید؛ تنه را جدا و تاج (قسمت شاخ و بر گ) را نیز جدا بپوشانید.

7 نکته درباره پوشش

نوع پوشش:

به میزان سرمای هوا و حساسیت گیاهان بستگی دارد.

زمان استفاده:

پوشش ها را حتما قبل از تاریک شدن هوا روی گیاهان قرار دهید و طی روز اگر هوا خوب بود آن ها را بردارید تا تنفس گیاه دچار مشکل نگردد؛ به خصوص اگر جنس پوشش نایلونی است.

مدت استفاده:

جنس پوشش با مدت زمان مورد استفاده رابطه مستقیم دارد. هر چه این زمان طولانی تر باشد، بهتر است از مواد مقاوم تر استفاده کرد و بالعکس.

وزن پوشش:

با توجه به توانایی تحمل شاخ و برگ وزن پوشش را در نظر بگیرید تا باعث شکستن آن ها نگردد. اما برای پیشگیری از این اتفاق می توان چهارچوبی را در نظر گرفت که چند سانتی متر از ارتفاع گیاه بالاتر باشد و پوشش را روی آن انداخت.

جنس پوشش:

از آنجا که خیس شدن پوشش خودش عامل سردتر شدن هوای اطراف گیاه است. بنابر این جنس پوشش باید ضدآب باشد. اگر به چنین پوششی دسترسی ندارید، دو لایه پوشش را با هم بهره ببرید. مثلا یک لایه الیاف گونی یا پارچه و یک لایه پلاستیک.

سلامت پوشش:

باید پوشش سالم باشد تا حرارت ذخیره شده از آن خارج نگردد.

نحوه استفاده:

باید طوری باشد که پوشش، خاک اطراف تنه گیاه را هم بپوشاند تا حرارت خاک ذخیره گردد.

انواع پوشش ها

پوشش های پلاستیکی:

شاید دیده باشید از طرف شهرداری روی درختچه ها را نایلون می کشند، اما پلاستیک به دلیل مانع شدن از تهویه هوا، پوشش مناسبی به حساب نمی آید؛ چون رطوبت جمع شده در زیر آن باعث سرمازدگی می گردد. اگر گزینه دیگری جز آن ندارید حتما در زیر آن یک چهارچوب قرارداده و صبح ها آن را جمع کنید تا رطوبت زیرش تخلیه گردد. نوع سفیدرنگ آن هم بهتر است.

پارچه:

جنس های مختلف پارچه می تواند به عنوان پوشش استفاده گردد. در برخی کشور ها پارچه های مخصوص پوشش گیاهان وجود دارد که هم سبکند و هم ضد آب. در ایران پوشش هایی از جنس لباس جراحان اتاق عمل استفاده می گردد. حتی اگر هیچ کدام این ها موجود نبود، از یک ملحفه کهنه بهره ببرید که نسبت به نایلون خیلی بهتر هستند.

سبد های چوبی یا پلاستیکی:

یکی دیگر از پوشش هایی است که در مواقع افت سرما از آن ها استفاده می گردد. برای محافظت بیشتر بهتر است روی سبد را یک لایه پلاستیک بکشید. در طول روز هم اگر هوا خوب بود سبد را بردارید تا گیاه از نور و هوا برخوردار گردد و غروب دوباره پوشش را روی گیاه قرار دهید.

روزنامه:

پس از رصد هواشناسی، اگر هیچ کدام از پوشش های بالا را در اختیار نداشتید می توانید از روزنامه بهره ببرید به شرطی که کناره های آن را با چند تکه سنگ روی زمین ثابت کنید تا از روی گیاه جابه جا نگردد. این روش در گیاهان کوتاه قد استفاده می گردد.

از یک شاسی سرد بهره ببرید

شاسی سرد چیست؟ شاسی از نظر لغوی به معنی پنجره شیشه ای با قاب چوبی یا فلزی است و از نظر باغبانی، ساده ترین و ارزان ترین وسیله برای حفاظت و کشت بذر گیاهان حساس به سرما است و دو نوع سرد و گرم دارد.

شاسی سرد:

جعبه عظیم و بدون ته با در شیبدار است که دیواره بلند آن (شمالی) نیم متر و دیواره کوتاه آن (جنوبی) 30 سانتی متر ارتفاع دارد. برای جذب بیشتر حرارت نور خورشید، شیب شاسی جنوبی در نظر گرفته می گردد. در کف شاسی، کود دامی ریخته می گردد. محل احداث شاسی نباید زیر سایه باشد.

زمان استفاده از شاسی معمولا قبل از خاتمه کامل سرما در پاییز و زمستان است درست زمانی که بذر و نشاء نمی توانند در فضای آزاد رشد کند. پس برای جلوگیری از سرمازدگی و رشد بهتر و حتی سریع تر گیاهانی مثل خیار، گوجه فرنگی، بادمجان، سیب زمینی، کاهو، اسفناج و... راه اندازی این شاسی ها راهکار خوبی است. چون گرما و رطوبت را به دام می اندازند و محیط گلخانه ای را برای گیاهان ایجاد می نمایند.

از گیاهان حساس با کلاهک محافظت کنید

یک روش دیگر برای محافظت از سرمازدگی گذاشتن کلاهک های شیشه ای مثل همان شاسی های سرد، اما در مقیاس کوچک تراست که محیطی گرم و مرطوب برای گیاهان ایجاد می نماید. کلاهک ها را ظهر ها روی گیاهان کوچک قرار دهید. گرمای آفتاب به دام افتاده به گیاهان یاری می نماید تا در شب های یخ زده زنده بمانند. این کلاهک ها می توانند اشکال مختلفی داشته باشند از کلاهک های فلزی شیشه دار گرفته تا دبه های پلاستیکی برش زده و پارچه های پتویی. البته حواس تان باشد گیاه زیر کلاهک راه نفس کشیدن داشته باشد.

مالچ پخش کنید

در کف باغچه یا گلدان های روی تراس و بالکن تراشه های چوب، کاه و برگ بریزید. تا ریشه ها از یخ زدگی محافظت شوند. برای اطمینان می توان روی مالچ را لایه ای پلاستیک کشید. تا پوشال ها بر اثر برف و باران خیس نشوند. به محض آمدن بهار، مالچ را بردارید.

گیاهان گلدان کوچک را داخل خانه بیاورید

آسان ترین راه برای محافظت از یخ زدگی در شب های سرد، انتقال آن ها به داخل خانه است. اگر در خانه نقطه آفتاب گیر برای نگهداری شان دارید که هیچ، وگرنه ظهر ها اگر هوا آفتابی بود به هوای بیرون برگردانیدشان.

گلدان های عظیم را به سرپناه ها منتقل کنید

باد سرد می تواند با از بین بردن رطوبت شاخ و برگ باعث افزایش سریع تر آب از ریشه گردد و اثرات مضر یخبندان را تشدید می نماید. برای رفع کردن این آسیب بهتر است گلدان های قابل انتقال را به مناطق مسقف مثل زیر طاق ها، زیر سایبان درختان عظیم یا داخل پارکینگ منتقل کنید.

آب خوب

اگر هواشناسی را چک کنید و از بروز یخبندان مطمئن شدید، آب پاشی شاخ و برگ درختان و گیاهان قبل از یخ زدگی، اثرات آن را خنثی می نماید و گیاهان قادر به تحمل دمای سردتر شب می شوند.

برای هرس گیاهان یخ زده صبر کنید

اگرچه شاخ و برگ های قهوه ای و یخ زده به ظاهر زیبای گیاه آسیب می زنند. اما سعی کنید هرس گیاهان آسیب زده را به تعویق بیندازید تا خطر سرما به خاتمه برسد. چون هرس باعث ایجاد شوک جدید به گیاه می گردد.

منبع: برترین ها
انتشار: 7 شهریور 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: vetworld.ir شناسه مطلب: 1129

به "چگونه می توان گیاهان را از یخ زدگی نجات داد؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چگونه می توان گیاهان را از یخ زدگی نجات داد؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید