منطقه بهرام گور، زیستگاه اصلی گورخر ایرانی - مجله وتورلد

منطقه بهرام گور تا قبل از سال 1351 منطقه آزاد بود اما در این سال تنوع ازرشمند این ناحیه باعث شد تا اداره کل حفاظت از محیط زیست فارس کنترل آن را به عهده بگیرد. این منطقه بزرگ وسعتی به بزرگی 408017 هکتار دارد و از دو بخش پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظت شده بهرام گور تشکیل شده است. اگر از این که حیوانات را از نزدیک ببینید ذوق زده می شوید این منطقه از برترین جاهای ایران برای تماشای حیوانات است. مطمئنا مهمترین حیوان این منطقه گورخر ایرانی است که در معرض انقراض واقع شده است. شاید برایتان جالب باشد که در گذشته در اینجا یوز پلنگ ایرانی هم زندگی می کرد اما متاسفانه دیگر اثری از این حیوان در این منطقه پیدا نمی گردد. اهمیت این منطقه زمانی بیشتر می گردد که بدانید اینجا در سه ناحیه دشتی، کویری و کوهستانی قرار گرفته و یکی از دلایل تنوع پوشش گیاهی و حیوانی آن هم همین مساله است. یکی از پرندگان منحصربفرد این ناحیه که از گونه های بومی به شمار می رود زاغ بور است که تماشای آن یکی از هیجان انگز ترین لحظات گشت و گذار در این منطقه است. از آنجایی که اینجا به عنوان زیستگاهی منحصربفرد شناخته می گردد و در آن گورخر ایرانی زندگی می نماید اهمیت زیادی دارد و همین مساله باعث شده تا قسمت غربی منطقه در سال 1368 پارک ملی گردد.

برای تماشا منطقه حفاظت شده بهرام گور باید به مرز استان فارس و کرمان و شرق شهرستان نیریز بروید. آب و هوای آن گرم و خشک است و در سال حدود 200 میلی لیتر در آن باران می بارد. از آن جایی که این منطقه حفاظت شده است در آن برای حفاظت از حیوانات آبشخورهای مصنوعی زیادی ساخته شده که در تمام روزهای سال حیوانات از آن ها استفاده می نمایند. با گشت و گذار در این منطقه صخره ها، پرتگاه ها و کوه های زیادی را می بینید که از چشم انداهای قالب این منطقه هستند. در اینجا در گذشته قلعه های زیادی به چشم می خورد که همه آن ها با تاریخی طولانی از آثار ارزشمند ایران بودند اما با توجه با دگرگونی های اقلیمی و فیزیکی ای که در این ناحیه رخ داده دیگر اثری از بیشتر آن ها نیست. امروز در قلب قسمت بیابانی این منطقه می توانید قلعه های کرسفید، شورو و ده برین را ببینید که هرچند به درستی نمی دانیم که برای چه برهه ای از تاریخ هستند اما قنات های قدیمی ای که در کنار آن ها هست قدمت طولانی آن ها را تایید می نماید. در کنار دو تا از این قلعه ها هیچ کسی زندگی نمی نماید اما در کنار قلعه ده برین دامدارانی به طور گروهی ساکن هستند. در حاشیه این منطقه قلعه ای به نام بهرام گور هم هست که نام خود را از همین منطقه گرفته است.

از دیگر جاذبه های این منطقه اماکن مقدس و امامزاده ها هستند که گروهی از مردم به زیارت این مکان های مقدس می روند. با توجه به اینکه بخشی از این ناحیه کوهستانی است تعدادی غار دارد که از جاذبه های این ناحیه اند. یکی از معروف ترین غارهای این منطقه غاری به نام علی ولی الله است که علت اینکه به این نام معروف شده این است که می گویند قدمگاه حضرت علی بوده است و در روزهای مختلف سال افراد زیادی به این غار می روند و نذر می نمایند. اجازه بدهید کمی درباره گورخر ایرانی بیشتر حرف بزنیم، حیوانی که این ناحیه به زیستگاه اصلی آن معروف شده است. فقط این منطقه در ایران است که تا این حد گور خر ایرانی در آن زندگی می نمایند و هیچ جای دیگری از ایران این تعداد گور خر ایرانی ندارد. شاید بپرسید تعداد گور خرهای این منطقه چقدر است؟ در سرشماری ای که در تیر 1392 انجام شد اینجا حدود 483 گورخر بالغ و 50 گورخر تازه متولد شده داشت. اما اهمیت این منطقه و گو خر ایرانی زمانی برایتان بیشتر می گردد که بدانید تنها حدود 600 راس از این حیوان در ایران هستند. گورخر ایرانی زیر گونه گور خر آسیایی است و به شدت در معرض انقراض است.

درگذشته تعداد زیادی از گورخرهای آسیایی در خاورمیانه و آسیای مرکزی زندگی می کردند که امروز نسل آن ها در بیشتر این منطقه ها از بین رفته است. گورخر ایرانی از الاغ جثه ای بزرگ تر دارد و بیشتر از اینکه شبیه الاغ باشد شبیه اسب است. طول عمر این گورخرها حدودا 40 سال است و جالب است که در طول سال رنگشان تغییر می نماید. اگر در تابستان آن ها را ببینید رنگی قهوه ای مایل به سرخ دارند و اگر زمستان باشد رنگ آن ها قهوه ای متمایل به زرد می گردد. حیوانات دیگری که ارزش این زیستگاه را بالاتر برده اند جاتورانی مثل هوبره، زاغ بور و کاراکال هستند، هر چند که این منطقه حیوانات دیگری مثل گربه جنگلی، کفتار، گرگ، گراز، روباه و … هم دارد. از زمان های قدیم تا به حال دام های اهلی زیادی در این منطقه چرا می نمایند که باعث شده وسعت زیادی از مراتع آن از بین برود و در نتیجه فرسایش خاک شدیدی اتفاق بیفتد. هر چند که هنوز هم می توان مراتع زیبا و درخت هایی مثل درخت بنه را در آن پیدا کرد.