روزهای روشن در انتظار گردشگری استان سمنان ، صنعتی برای تمام فصول - مجله وتورلد

اگر علاقمند به دریافت بهترین خدمات مدارک مورد نیاز برای ویزای تحصیلی کانادا هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم ویزای تحصیلی کانادا، با دریافت مشاوره رایگان از مجربترین تیم مهاجرتی کانادا، بهترین مسیر را به سوی دانشگاه های کانادا انتخاب و طی کنید.

استان سمنان به واسطه موقعیت جغرافیایی و قرارگیری بر سر چهارراه شمال شرق ایران و همچنین وقوع بر تلاقی دو کریدور مهم شمال-جنوب و شرق-غرب همیشه گذرگاهی برای مسافران نوروزی، زائران حرم امن رضوی، گردشگران خارجی و درنهایت هم وطنان ساکن شمال شرق ایران بوده است اما در سال های اخیر با توجه به فعالیت بیش ازپیش سمن های گردشگری، دیدگاه مثبت مسئولان به این امر، مسائل اقتصادی، برطرف تدریجی تحریم ها و تمایل ایرانیان به سفرهای داخلی، استان سمنان می کوشد تا نه تنها یک گذرگاه بلکه خود به مقصد گردشگری بدل گردد.

امروزه توجه به گردشگری معنوی باوجود مقبره علاءالدوله سمنانی، بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی، سیخ حسن جوری و ابن یمین فرومدی در استان سمنان، در کنار گردشگری طبیعی باوجود جنگل ابر و اولنگ، آبشارهای مختلف، دشت کویر، ارتفاعات شهمیرزاد، پاده و گرمسار و همچنین توریسم زیارتی باوجود اماکنی چون امامزاده یحیی(ع)، امامزاده محمد بسطام، مسجد تاریخانه دامغان و ده ها بقعه متبرکه سمنان را در زمره استان های دارای پتانسیل برای بحث گردشگری معرفی نموده است.

برای پیگیری چگونگی قرارگیری سمنان در زمره استان های مقصد گردشگری و همچنین مهیا بودن زیرساخت های گردشگری در این استان، طی میزگردی تحت عنوان گردشگری استان سمنان، فرصت ها و چالش ها با حضور حمیدرضا حسنی رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شاهرود، پیمان روح پرور فعال ملی گردشگری، علی بنی هاشمی برگزارنماینده تورهای مسافرتی در سمنان و همچنین محمدعلی میرزایی فعال و کارشناس گردشگری اهل دامغان و ساکن مشهد مقدس، به مصاحبه نشستیم.

*سرمایه گذاری در بخش صنعت گردشگری مقرون به صرفه است؟

علی بنی هاشمی: امروزه صنعت گردشگری پس از خودروسازی و نفت، سومین صنعت پول ساز دنیا محسوب می گردد که این مهم نشان دهنده اهمیت پرداختن به موضوع گردشگری را بیش ازپیش نشان می دهد از سوی دیگر نکته حائز اهمیت این است که برای پدید آوردن صنعتی به نام نفت و یا خودروسازی باید میلیاردها ریال هزینه، وقت، انرژی و نیروی کار را به کاربرد تا درنهایت بتوان طی برهه زمانی میان مدت شاهد پای دریافت این صنعت و در بلندمدت شاهد پول سازی در صنعت خودروسازی بود برای مثال کارخانه اتومبیل سازی فورد از روز تأسیس تا ورود به بورس تحت عنوان یک شرکت پول ساز، سیزده سال را گذراند.

اما گردشگری این ویژگی را ندارد کافی است با صرف هزینه ای میلیونی، و نه میلیاردی هم اسباب اشتغال پایدار خانواده ها و جوانان را فراهم آورد و هم به اقتصاد جوامع محلی کمک کرد. این مهم احتیاج امروز استان سمنان است چراکه در این استان و به ویژه در شرق، به علت نبود صنایع شاخص بیکاری موج می زند و ما معتقدیم اگر این پتانسیل های ویژه واقع شده در شهرستان شاهرود شامل جنگل ابر، آبشارهای مختلف، کویر بیارجمند، پارک ملی توران و ... در هر کشوری وجود داشت هیچ جوانی در آن جامعه بیکار نمی ماند.

از سوی دیگر مسائل اقتصادی امروزه عرصه را برای خانواده ها تنگ نموده است و این مهم توجه به صنعت گردشگری را بیش ازپیش می طلبد چراکه با صرف هزینه ای بسیار اندک می توان در عرصه گردشگری، صنایع دستی و هدایت تورهای گردشگری پیروز عمل کرد و نمونه آن را در روستای قلعه بالای بیارجمند شاهرود می توان دید و بسکمک امروز در آن روستا از منازل خود برای اسکان، تهیه غذای توریست ها و ارائه خدمات به آن ها اشتغال زایی نموده اند.

*استان سمنان باوجود ظرفیت های خود آیا به صندلی واقعی رسیده است؟

پیمان روح پرور: در استان سمنان و به صورت کلی کشورمان باید سعی گردد تا علاقه مردم اعم از داخلی و یا خارجی به حضور در کنار مردم ایران، مشاهده و مطالعه آداب، رسوم و رفتار، بازدید از اماکن دیدنی و طبیعی جلب گردد و این امر به وسیله برنامه ریزی برای یک مطالعه جامع گردشگری که همۀ ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی گردشگری را واکاویکند میسر می گردد.

خوشبختانه در استان سمنان پتانسیل های ویژه ای برای این منظور وجود دارد و تدوین شیوههای حمایتی اجرایی، سرمایهگذاری و اختصاص تسهیلات بیشتر برای هتلها، شرکتهای هواپیمایی، فرودگاه ها، سمن های فعال درزمینهٔ توریسم، تبلیغ و اشاعه جاذبههای گردشگری به وسیله اینترنت، فیلم، بروشور، مقاله، نمایشگاه و ... می تواند مفید باشد که در پاسخ به این سؤال باید گفت باوجود ظرفیت های فراوان گردشگری در استان سمنان، هنوز به صندلی ممتاز و ویژه نرسیده ایم اما با آن فاصله زیادی هم نداریم.

سازمان دنیای گردشگری تعداد گردشگران بین المللی را در سال 2020 افزون بر1.6 میلیارد پیش بینی نموده است بر این اساس مشاهده می گردد علی رغم نابسامانی های مقطعی و منطقه ای به دلیل رشد اقتصادی سریع کشورهای پرجمعیتی چون چین، هند، برزیل، اندونزی و روسیه، گردشگری به نحو خوش بینانه ای گسترش خواهد یافت و در این میام کشورهایی پیروز هستند که از این پتانسیل ویژه استفاده نمایند در کنار این مهم، انتظار می رود دنیاگردی بین منطقه ای نیز افزایش یابد درحالی که رشد دنیاگردی برون مرزی در بلندمدت شاهد کاهش خواهد بود.

*صندلی گردشگری به عنوان پردرآمدترین صنعت دنیا در استان سمنان کجاست؟

محمدعلی میرزایی: امروزه اهمیت گردشگری در توسعه اقتصادی کشورها تا اندازه ای است که در محافل حرفه ای و علمی اقتصاد، از آن به عنوان صادرات نامرئی و یا صنعت سپید یاد می شد و ما در استان سمنان نیز وقتی می توان روی سپید این صنعت را ببینیم که برای آن برنامه ریزی کنیم.

در سطح دنیای تعداد گردشگران در سال 2012 برای اولین بار از مرز یک میلیارد نفر گذشت و به یک میلیارد و 350 میلیون نفر رسید، صنعت گردشگری در حال تبدیل شدن به بزرگ ترین و پردرآمدترین صنعت دنیا است به طوری که 10 درصد از فراوری ناخالص،10 درصد از اشتغال، پنج درصد از صادرات و پنج درصد از سرمایه گذاری دنیای را به خود اختصاص داده است اما این ارقام در کشورمان و یا در استان سمنان تا چه اندازه است.

امروزه باید علمی به مسائل نگاه کرد و باید دید که ما در زمین گردشگری استانمان چه کاشته ایم که امروز می خواهیم از آن محصول بگیریم. متأسفانه مسئولانمان نه تنها تا به امروز برای گردشگری کاری ننموده اند بلکه مانع پیشرفت آن نیز شده اند چراکه بیشتر به صنایع اهمیت داده اند.

نکته قابل تأمل دراین بین آن است که صنعتی مانند کک و یا فولاد با صد میلیارد تومان اعتبار درنهایت برای حدود 200 نفر اشتغال ایجاد می نماید و درآمدی ناچیز آن هم در اقتصاد کنونی کشور به فرض راه اندازی، فراوری و درنهایت فروش محصولات عاید استان می نماید اما در صنعت گردشگری و یا صنایع دستی با حدود یک میلیون تومان می توان دار قالی راه انداخت و برای سه نفر اشتغال زایی کرد حال فرض کنید با یک صد میلیون تومان چه میزان اشتغال زایی می توان کرد و یا چه میزان خانه روستایی را می توان به اقامتگاه تبدیل کرد.

*با توجه به پتانسیل های گردشگری استان سمنان آیا شرایط برای سرمایه گذاری آماده است؟

حمیدرضا حسنی: بله؛ شرق تا غرب استان سمنان دارای جاذبه های گردشگری منحصربه فردی است از ریگ جن و کویر سمنان و پاده گرمسار تا چشمه علی و دیباج دامغان و جنگل ابر و پارک ملی توران شاهرود و دشت های حاصل خیز میامی هرکدام برای جذب گردشگر داخلی و به ویژه خارجی یک استان کشورمان کافی هستند حال شرایط به گونه ای است که امروز تمامی این پتانسیل های گردشگری در یک استان جمع شده اند.

امروزه صنایع دستی فراوریی در روستاهای بیارجمند حرف اول را در سطح استان سمنان می زنند و وجود هفت روستای هدف گردشگری تنها در شرق استان و یک شهر نمونه گردشگری نشان از ظرفیت بالای گردشگری در منطقه دارد که در زمینهٔ استفاده از این پتانسیل ها دولت اقدامات درخور توجهی را در دستور کار قرار داده است.

همان طور که بیان شده ثبت هفت روستا به عنوان هدف گردشگری، برگزاری همایش های مختلف مانند دشت شقایق ها در کالپوش میامی و در ایام اردیبهشت ماه، شیردوشان در دیباج، گل غلتان در امیریه دامغان، زاغ بور در توران و جشنواره زردآلو در بسطام شاهرود، جشنواره پیاز و بادمجان در غرب استان، جشنواره خربزه در گرمسار، انگور در شاهرود و ده ها برنامه ویژه برای شناساندن پتانسیل های گردشگری استان صورت گرفته است همچنین شهرستان شاهرود در شهریورماه امسال میزبان همایش ملی و بزرگ گردشگری، اشتغال زایی پایدار، فرصت ها و چالش ها بود که برای نخستین بار در این سطح با حضور معاون رئیس سازمان محیط زیست و گردشگری و مقالات فراوان این حوزه برگزار گردید.

*اقدامات اولیه برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری چه چیزهایی است؟

علی بنی هاشمی: ابتدا باید گردشگری را تعریف کرد امروزه شاخه های مختلفی برای گردشگری در نظر گرفته می گردد، گردشگری الکترونیک، گردشگری معنوی، ورزشی، عرفانی، ورزشی، درمانی، تحصیلی، طبیعی و ... در هر استان و یا شهرستان با دیگری متفاوت است پس باید با بحثی کارشناسی به این مقوله پرداخت که ابتدا این شهرستان دارای پتانسیل های کدام یک از موارد گردشگری است و سپس بر روی آن سرمایه گذاری کرد و در این راه از بخش های خصوصی، سمن های فعال در این حوزه، مشارکت مردمی و کمک های دولتی استفاده کرد.

اما مشکل اصلی استان سمنان امروزه این است که نمی دانیم می خواهیم چه کاری انجام دهیم از یک سوی، شهر نمونه گردشگری مان بسطام است و گردشگری عرفانی مان در این شهر قرار گرفته است، تنها فرودگاه فعال استان در شاهرود است آنگاه پارک آبی و هتل پنج ستاره مان را در سمنان می سازیم و یا بالعکس پارک ملی توران در بیارجمند که موقعیتی دنیای دارد، امامزاده ها و مساجد بی نظیرمان در دامغان، مراکز تفریحی بی شمارمان در سمنان هستند، آنگاه در شاهرود بهترین هتل استان را ساخته ایم این نشان می دهد که هنوز خودمان هم نمی دانیم برای مهیا ساختن زیرساخت ها باید چه بکنیم.

*آیا حوزه گردشگری استان سمنان احتیاجمند پژوهش است؟

روح پرور: رشد گردشگری در سطح داخلی و محلی، مانند آن چیزی که درباره استان سمنان مدنظر دوستان است، فرصت ها و تهدیدهایی برای محیط زیست، شهرها، جوامع و تعامل بین آن ها را هم به همراه خواهد داشت لذا پیروزیت در دنیاگردی و یا ایران گردی زمانی حاصل می گردد که اطمینان یابیم موجب رشد کیفیت زندگی، درآمد ملی و درعین حال محیط فرهنگی و زیستی شده است که دراین باره، پژوهش می تواند کمک رسان سازمان ها و شرکت های مرتبط با بخش گردشگری باشد و موجب شناسایی اولویت ها و سیاست گزاری ها باشد و از این طریق به پیش بینی بازار و ارائه فرایند نوین پرداخت و درنهایت بدین ترتیب آسیب ها و رویدادهای خطرآفرین و غیرمنتظره را کاهش داد.

استان سمنان به واسطه قرار دریافت در جهت مشهد-تهران که به عنوان پرترددترین محور مواصلاتی کشور معرفی شده است می تواند به ارائه خدمات و تسهیلات سفر برای زائران بپردازد، این استان باوجود چهار اقلیم آب و هوایی می تواند استراحتگاه خوبی برای زائرانی که به مشهد مقدس می فرایند باشند و با برنامه ریزی و افزایش امکانات می توان بخشی از برنامه زائران این جهت را سیر و گردش در استان سمنان قرارداد.

وجود دو شهر نمونه گردشگری بسطام و شهمیرزاد از بین 14 شهر نمونه گردشگری در استان، روستاهای هدف گردشگری، مناطق حفاظت شده و ... ازجمله ظرفیت های استان سمنان است.

اما درباره چه باید کرد، به نظر بنده ازجمله شاخه هایی از توریسم که می توان در استان سمنان پیاده سازی کرد می توان به توریسم ورزشی باوجود سرمایه گذاری های قبلی صورت گرفته اشاره نمود که مثال های آن را می توان در پاراگلایدر، اسب سواری، پارک آبی و تنیس در شاهرود و سمنان دید. همچنین از شهر بسطام می توان به عنوان قطب توریسم عرفانی و از طبیعت شامل استان نظیر جنگل ها می توان برای بوم گردی و گردشگری استفاده کرد از سوی دیگر، گردشگری روستایی بی شک یکی از نقاط قوت استان است که وجود روستاهای هدف گردشگری متعدد مهر تائید بر آن است.

همچنین درباره چه باید کرد می توان گفت تشکیل هسته های متمرکز گردشگری در سازمان ها و ارگان های مرتبط، جذب کارآفرینان و سرمایه گذاران صنعت گردشگری استان در کارگروه های تخصصی، همکاری و ترجمان ها حمایت های اقتصادی و معنوی و همچنین طرح گردشگری الکترونیک در زمره اقدامات اساسی برای احصاء گردشگری هستند علاوه بر آن ها اما برگزاری همایش ها و نمایشگاه های گردشگری در سطح ملی نیز و حضور غرفه های معرفی استان در سایر استان ها بسیار تأثیرگذار است.

*راهکار جلوگیری از آسیب به عرصه های بکر استان سمنان چیست؟

میرزایی: بوم گرد، مسافر عرصه های بکر و کمتر دست خورده طبیعی است که با آگاهی و مسئولیت پذیری خویش، فرهنگ سفر به مکان های طبیعی را گسترش می دهد بوم گرد بر پایه آگاهی های زیست محیطی خود کمترین تأثیر منفی را در مکان های مورد بازدید به جا می گذارد همچنین وی ضمن مبارزه با سبز شویی و کاهش مواد زائد، استفاده پایدار از گوناگونی زیستی را ممکن می سازد.

در ادامه باید گفت، بوم گرد جوامع محلی و میزبان را محترم شمرده، به مشارکت کشانده و موجب تبادل فرهنگ ها می گردد همچنین وی با سفر به عرصه های طبیعی موجب حفظ منافع اقتصادی و توانمندسازی بومیان و حفاظت منطقه مورد بازدیدش می گردد به معنای کلی تر، برمگرد طبیعت گرد خردمند است که وجود آن در استان سمنان هم اکنون مایه دلگرمی همه فعالان گردشگری است اما برای حضور این عزیزان می بایست شرایط را مهیا کرد.

* صندلی گردشگری در حوزه مجازی و الکترونیک کجاست؟

روح پرور: در زبان ساده گردشگری مجازی تهدید، اما الکترونیک، فرصت است. در شهرهای گردشگری الکترونیک خدماتی نوینی درزمینهٔ شهفرایند الکترونیک و با رویکرد متمرکز بر گردشگران ارائه می گردد که ازجمله آن ها می توان به ارائه اینترنت بی سیم رایگان در مکان های گردشگر، هوشمند سازی شهری با رمزینه، طراحی سیستم های اطلاعات جغرافیایی ویژه گردشگری، ربات های هوشمند لیدر گردشگران، شبیه سازی سه بعدی اماکن گردشگری در طبیعت چهارفصل، پرتال اینترنتی جامع گردشگری باقابلیت خرید بلیت، نرم افزارهای کاربردی ویژه رایانه و تلفن های همراه هوشمند و ... اشاره نمود که امیدواریم به زودی شاهد اجرای تمام خدمات شهرهای گردشگری الکترونیک در استان سمنان باشیم.

همچنین با گسترش استفاده از تلفن های همراه هوشمند در جامعه می توان از این مورد درزمینهٔ اطلاع رسانی و معرفی هر چه بهتر قابلیت های گردشگری استان به وسیله گردشگری الکترونیک اقدام کرد.

بنی هاشمی: و در تکمیل سخن با موضوع گردشگری الکترونیک، باید گفت این نوع گردشگری هیچ منافاتی با منافع شهرستانی، استانی و منطقه ای ندارد بلکه به گردشگران در زمینه انجام سفری مناسب کمک نیز می رساند اما قطعاً بازدید مجازی از سایت ها و تصاویر غیرحرفه ای تحت عنوان گردشگری مجازی، می تواند تهدید باشد.

*گردشگری الکترونیک فرصت است یا تهدید؟

میرزایی: بنده درباره طرح گردشگری الکترونیک البته نقدهایی نیز وارد می دانم که به چند مورد از این نقدها اشاره می کنیم در مرحله نخست باید گفت این طرح در استان سمنان با دشواری های ویژه ای روبرو خواهد بود چراکه هنوز زیرساخت های این مهم در استان وجود ندارد از سوی دیگر کدام یک از هم وطنان در این مسائل اقتصادی می توانند در خلال برای مثال توریسم ورزشی، مبلغ 100هزار تومان را برای سوارکاری، 120هزار تومان را برای یک ساعت تنیس و یا حتی مبالغ بالاتری را برای تورهای آ فرود، کایت و پاراگلایدر بپردازد.

از سوی دیگر گردشگری الکترونیک باروح گردشگری در تضاد است شما در گردشگری الکترونیک، آن قدر درگیر مسائلی چون ربات گردشگر و فضای مجازی، تلگرام، اینترنت، اینستاگرام، تبلیغات بسیار زیاد رستوران ها، کافی شاپ ها، اماکن تاریخی، موزه ها و ... می شوید که دیگر زمانی برای لذت بردن از لحظه ای قدم زدن در تنهایی خودتان و یا در کنار خانواده تان را نمی یابید که این مهم، دقیقاً باروح گردشگری در تضاد است.

به هرحال به نظر می رسد باید با سرمایه گذاری بر روی پتانسیل های شهرستان های مختلف استان سمنان به صورت اختصاصی، کمک دریافت از نیروی متخصص و حمایت های دولتی می توان روزهای خوبی را برای گردشگری استان سمنان متصور شد.

سخن پایانی؟

روح پرور: قطعاً سرمایه گذاری، بخش خصوصی، گردشگری الکترونیک، راه اندازی رادیو گردشگری، زیرساخت های اسکان و ... می تواند روزهای خوبی را برای گردشگری استان سمنان رقم بزند.

بنی هاشمی: عدم حمایت های دولتی و نگاه مثبت مسئولان اگر با سرمایه گذاری بخش خصوصی همراه گردد قطعاً می توان به آینده صنعت گردشگری در استان سمنان امیدوار بود.